Co to jest rehabilitacja neurologiczna? Uszkodzenia układu nerwowego często kojarzą się nam z poważnymi uszkodzeniami tkanki nerwowej, co jak sądzimy nieuchronnie prowadzi do kalectwa lub znacznej niepełnosprawności. Nie do końca jest to prawdą, ponieważ jak wykazują badania naukowe, układ nerwowy dzięki swojej plastyczności ma duże możliwości regeneracji. Pacjenci po udarach, uszkodzeniach rdzenia kręgowego mogą wrócić w znacznym stopniu do normalnego funkcjonowania przy zastosowaniu intensywnej rehabilitacji neurologicznej.
Tajemnice układu nerwowego człowieka
Układ nerwowy człowieka to w dalszym ciągu nieodkryty obszar. Przez wiele lat wszystkie uszkodzenia centralnego i obwodowego układu nerwowego były uważane za nieuleczalne. Dopiero pół wieku temu odkryto zjawisko plastyczności mózgu czyli wyjątkową zdolność do tworzenia nowych połączeń synaptycznych w wyniku odpowiedniej ich symulacji. Ta wiedza oraz dynamiczny rozwój rehabilitacji, stworzyły szansę na leczenia pacjentów neurologicznych i poprawę ich funkcjonowania.
Główne założenia rehabilitacji neurologicznej
Głównym celem rehabilitacji neurologicznej jest przywrócenie, choćby w częściowym zakresie, sprawności ruchowej i komunikacji ustnej. Pozwala to na aktywne uczestnictwo w życiu społecznym, rodzinnym czy nawet zawodowym. Samodzielność, nawet w ograniczonym stopniu, daje poczucie niezależności i znacznie wpływa na komfort i jakość życia pacjenta. Dodatkowo, każdy stopień samodzielności pacjenta poprawia komfort życia jego najbliższych, którzy nie są skazani na całodobową opiekę nad chorym. Oczywiście w przypadku wielu pacjentów, przywrócenie sprawności choćby mowy, będzie dużym osiągnięciem, ale każdy przypadek jest inny i na końcowy sukces składa się wiele czynników.
Polecamy także:
- fala uderzeniowa rehabilitacja Szczecin
- terapia podciśnieniowa vacuum
- terapia punktów spustowych Szczecin
Jakie czynniki wpływają na efektywność rehabilitacji neurologicznej ?
Powodzenie rehabilitacji neurologiczne zależy od wielu czynników. Najważniejsze z nich to powtarzalność ćwiczeń i czas jej rozpoczęcia. Intensywna rehabilitacja podjęta już na początku choroby, daje duże szanse na uzyskanie zadowalających efektów. W przypadku młodych ludzi często udaje się osiągnąć doskonałe rezultaty i doprowadzić pacjenta do całkowitej sprawności. Dodatkową korzyścią szybko podjętych działań neurorehabilitacyjnych jest zahamowanie lub spowolnienie potencjalnych problemów, które mogą wpłynąć na efekty rehabilitacji w przyszłości. Chodzi tu głównie o nieprawidłowe wzorce ruchowe oraz nadmierne, niekontrolowane napięcie mięśniowe. Badania pokazują, że najlepsze efekty terapeutyczne uzyskuje się, jeżeli rehabilitacja jest podjęta w przedziale od 6 miesięcy do roku od momentu zachorowania. W tym czasie potencjał regeneracyjny mózgu jest najwyższy. Oprócz systematycznych ćwiczeń, powodzenie rehabilitacji neurologicznej uzależnione jest od indywidualnych predyspozycji pacjenta, jego zaangażowania i determinacji. Ważnym aspektem leczenia jest również wsparcie najbliższych oraz opieka psychologiczna.
Wskazania do rehabilitacji neurologicznej
Rehabilitację neurologiczną rozpoczyna się od oceny stanu pacjenta. Służą do tego specjalnie standaryzowane narzędzia, takie jak skala Brunnstorm, która ocenia poziom sprawności chorego. Karta takiego badania pozwala na indywidualne dobranie ćwiczeń oraz wykorzystanie w terapii odpowiednich metod i sposobów na reedukację nerwów i mięśni. Największymi grupami pacjentów, którzy są kierowani na rehabilitację neurologiczną są:
- pacjenci po udarach mózgu,
- pacjenci z urazami czaszkowo- mózgowymi,
- chorzy na Parkinsona,
- chorzy na stwardnienie rozsiane,
- pacjenci z mózgowym porażeniem mózgowym,
- pacjenci po operacjach guzów mózgu.
Rehabilitację neurologiczną można podzielić na rehabilitację wczesną i przewlekłą. W ramach każdej z nich, odpowiednio dobrane metody dają duże możliwości odzyskania sprawności przez pacjentów. Szczególnie ważne jest systematyczne i bezwzględne stosowanie się do wskazań lekarzy i fizjoterapeutów oraz wykonywanie wszystkich zaleconych ćwiczeń i zadań. W przypadku schorzeń neurologicznych jest to podstawa osiągnięcia sukcesu terapeutycznego.
Najskuteczniejsze metody rehabilitacji
Współczesne metody rehabilitacji neurologicznej dają duże możliwości usprawniania pacjentów. Prowadzi się ją w pozycji leżącej, siedzącej lub stojącej w zależności od stanu pacjenta. Rehabilitacja może obejmować zajęcia z reedukacji chodu, różne terapie fizykalne, usprawnianie motoryki twarzy, koordynacja pracy ust i języka. Do najbardziej skutecznych metod, które wpływają na poprawę gorsetu mięśniowego i koordynacji ruchowej zaliczyć można:
- metoda McKenzie – najczęściej wykorzystywana do usprawniana pacjentów po mechanicznych uszkodzeniach rdzenia kręgowego, w wyniku wypadków czy operacji.
- metoda PNF – znajduje zastosowanie u pacjentów po udarach, urazach kręgosłupa i czaszki. Często jest wykorzystywana przy rehabilitacji chorych na Parkinsona czy stwardnienie rozsiane.
- metoda NDT-Bobath – stosowana u chorych po udarach mózgu i urazach czaszkowo-mózgowych. Metoda skupia się na uzyskaniu odpowiedniego napięcia mięśni odpowiadających za postawę i ruch. Dzięki takim zabiegom możliwe jest stworzenie prawidłowych wzorców ruchowych.
