Co reguluje prawo spadkowe – śmierć bliskiej nam osoby nigdy nie jest czymś przyjemnym, a w szczególności wówczas, jeżeli umiera ktoś z naszej rodziny. Ktoś z kim mieliśmy bliski kontakt i na kim mam bardzo zależało. Oprócz tego, że ze śmiercią takiej osoby związane jest mnóstwo formalności do wypełnienia związanych, chociażby z pogrzebem, to dodatkowo bardzo często, dochodzą również różnego rodzaju sprawy spadkowe, które wiąże się ze spadkiem po takiej osobie.
Warto mieć świadomość przynajmniej ogólną, w jaki sposób takie sprawy się załatwia oraz co reguluje prawo spadkowe, zanim zasięgniemy porady spadkowej w kancelarii prawniczej.
Spadek nie zawsze jest to tylko profit
W naszej świadomości jest utrwalany taki mit, który wynika bezpośrednio na przykład z różnego rodzaju sytuacji, które mają miejsce w filmach lub serialach, kiedy otrzymujemy po kimś spadek i automatycznie dochodzi do tego, że się wzbogacamy. Taki klasyczny przykład to sytuacja, kiedy to umiera nam daleki krewny z Ameryki, o którym w zasadzie mieliśmy niewielkie pojęcie tego, że w ogóle istnieje i okazuje się, że ta osoba miała bardzo duży majątek, a my jesteśmy najbliższym żyjącym krewnym tej osoby. W rzeczywistości sytuacja taka może mieć miejsce, ale skupmy się raczej, nie na tym, kto umiera, tylko czym właściwie jest spadek. Spadek jest to całość dóbr, jakie pozostają po zmarłej osobie i zaliczamy do tego jednakowo na przykład jego nieruchomości, samochód lub pieniądze na koncie bankowym, ale również do spadku zaliczane są również długi. Często zdarza się tak, że przyjmujemy spadek w zasadzie bezrefleksyjnie i nagle okazuje się, że choć dana osoba faktycznie jakiś tam majątek posiadała, to posiadała również długi, które na przykład dwukrotnie przekraczają wartość posiadanego majątku. W takiej sytuacji, jeżeli przyjęliśmy spadek w całości, jesteśmy zobowiązani do spłacenia całości zadłużenia, które pozostało po zmarłej osobie. Zanim przyjmiemy więc jakikolwiek majątek po osobie, którą słabo znaliśmy, lepiej jest odwiedzić kancelarię adwokacką.
Czy musimy przyjąć spadek?
Prawo spadkowe dość jasno określa, że nie jesteśmy zobligowani do tego, aby przyjąć spadek i możemy zrobić to, na drodze formalnej. Jeżeli na przykład z jakiegoś powodu nie chcemy przyjąć spadku, nie tylko dlatego, że podejrzewamy, że zamiast dodatkowych pieniędzy i majątku zostaną przypisane nam dodatkowe długi, to możemy zastosować oświadczenie, w którym to rezygnujemy całkowicie ze spadku po zmarłej osobie lub z jakiejś jego części, która nam się prawnie należała. Można również spadek odrzucić, ale tylko częściowo. Jeśli na przykład okaże się, że nasz krewny, którego jesteśmy jedynymi spadkobiercami (więc podział majątku spadkowego nie wchodzi w grę), posiada na przykład nieruchomość o wartości pół miliona złotych, ale jednocześnie ma długi w wysokości miliona złotych, to możemy wówczas przyjąć spadek częściowo. Oznacza to mniej więcej tyle, że możemy przyjąć spadek w postaci domu o wartości pół miliona złotych, ale jesteśmy zobowiązani również do tego, aby przyjąć dług w wysokości również pół miliona złotych.
Kto może dziedziczyć?
Prawo spadkowe dość precyzyjnie określa również to, kto może po danej zmarłej osobie dziedziczyć. Nie będziemy tutaj zagłębiać się w szczegóły, ponieważ jest to dość długa i rozwlekła definicja, która również uwzględnia stopnie pokrewieństwa, spowinowacenia itp. Określa nie tylko komu i ile przysługuje, ale również kto może od spadku nie płacić podatku. Warto więc w sprawach spadkowych radzić się kancelarii konsumenckiej wyspecjalizowanej w prawie spadkowym. Zakładamy, że przede wszystkim dziedziczą osoby, które są spokrewnione na pierwszym stopniu pokrewieństwa oraz osoby blisko spowinowacone. Skutek tego mniej więcej jest taki, że jeżeli na przykład w małżeństwie umiera mąż lub żona, to do spadku po takiej osobie, bardziej uprawnione są dzieci zmarłej osoby, niż żona, ponieważ dzieci są spokrewnione na stopniu pierwszym, natomiast żona jest tylko spowinowacona. Do tego oczywiście dochodzą kwestie takie, że na przykład dzieci są bardziej uprawnione do spadku niż na przykład rodzice zmarłej osoby. Różnych na pierwszy rzut oka nielogicznych kruczków jest sporo.
Sprawa spadkowa
Bardzo często pojawiają się pytania odnośnie do tego, czy zawsze, wtedy kiedy dochodzi do podziału spadku, musi dojść do sprawy spadkowej. Ogólnie rzecz biorąc rozprawa spadkowa, nie jest czymś, co jest obowiązkowe, ale często dochodzi do sytuacji, kiedy na przykład rodzina nie jest w stanie ustalić między sobą, jaki procent, jakiej części spadku komu ma przynależeć. Często dochodzi do sytuacji, kiedy trudno jest oszacować wartość lub strony, mają wątpliwości co do szacunku. Wówczas najczęściej sprawa trafia do sądu. Również zdarza się tak, że w testamencie danej osoby są ujęte osoby, w żaden sposób niespokrewnione, na przykład przyjaciele i wówczas, też często sprawa trafia do sądu. Oczywiście najlepiej jest w takiej sytuacji po prostu wynająć adwokata, który będzie nas w sposób rzetelny prezentował, szczególnie wówczas jeżeli spadek, który został nam zapisany, jest w znaczącej wysokości, a my chcielibyśmy na przykład jako osoba niespokrewniona, ten spadek przyjąć.